Jak organizować przestrzeń i projektować budynki, aby były przyjazne dla wszystkich, a nie tylko dla osób młodych, zdrowych i sprawnych? Tego uczą się studenci budownictwa na Wydziale Geoinżynierii Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie na zajęciach z projektowania uniwersalnego. To nowy przedmiot, który został wprowadzony do programu nauczania ze względu na zmieniające się potrzeby społeczeństwa.

Projektowanie uniwersalne to odpowiedź na zmiany społeczno – gospodarcze, jakie zachodzą w Polsce i na świecie. Jak mówi dr inż. Jacek Zabielski – prodziekan ds. rozwoju na Wydziale Geoinżynierii, chodzi o to, aby uwrażliwić studentów na potrzeby różnych grup społecznych oraz zwiększającą się liczbę osób starszych i z niepełnosprawnościami, a także coraz większe znaczenie srebrnej gospodarki.

- Projektowanie uniwersalne to szerokie spojrzenie na zagadnienia dotyczące kształtowania przestrzeni. Nie chodzi tylko o przystosowanie jej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, ale do potrzeb społeczeństwa w ogóle. Powstające budynki powinny być przyjazne dla wszystkich - zarówno dla osób starszych, jak i dla rodzin z małymi dziećmi.

W ramach nowego przedmiotu studenci uczą się m.in. jak likwidować bariery architektoniczne, poprawiać  funkcjonalność i dostępność przestrzeni miejskiej, ale również domów jednorodzinnych i mieszkań. Koordynatorem przedmiotu jest dr inż. arch. Marek Zagroba,  który w swoich badaniach zajmuje się zagadnieniami z zakresu rewitalizacji miast i rewaloryzacji obiektów architektury. Jak przekonuje, na projektowaniu uniwersalnym skorzystają wszyscy.

- Jesteśmy przyzwyczajeni do takiego podejścia, że wystarczy do schodów dorobić pochylnię i temat dostępności jest załatwiony. A nam chodzi o inne, uniwersalne spojrzenie. Na przykład - jeśli zlikwidujemy schody przed wejściem do budynku, to osobom na wózkach inwalidzkich umożliwimy wjechanie bez problemu, a mama z dzieckiem w wózku czy osoba starsza, która ma trudności z poruszaniem się, będą wygodniej wchodzić do takiego budynku. Zyskają wszyscy. Podobnie jak na likwidacji wysokich, 12-centymetrowych krawężników, bez których swobodnie będą się poruszać nie tylko osoby z niepełnosprawnościami, ale też rowerzyści, rolkarze czy choćby małe dzieci. Likwidując takie bariery, jednej grupie umożliwiamy korzystanie z danej przestrzeni, a innej podnosimy komfort użytkowania – mówi dr inż. arch. Marek Zagroba.

I takiego podejścia uczy swoich studentów, którzy jako młodzi inżynierowie, będą niebawem mieć wpływ na kształtowanie przestrzeni. Jednym z efektów prowadzonych przez niego zajęć ma być zrozumienie i stosowanie rozwiązań integrujących, włączających w życie społeczne wszystkich obywateli, zamiast wydzielania osobnych przestrzeni dla poszczególnych grup społecznych.

Oprócz zajęć teoretycznych planowane są także wizyty studyjne, aby młodzi inżynierowie mogli zobaczyć jak elementy projektowania uniwersalnego wyglądają w praktyce i jak funkcjonują na co dzień. Nowy przedmiot został wprowadzony do programu nauczania w ramach projektu „Żagiel możliwości” finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i realizowanego przez Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie.